Anayasa Mahkemesi ve İptal Kararı
Demokrasilerde, hukukun üstünlüğü ilkesinin geçerli olduğu tartışılamaz. Hukuk devleti, hukukun üstünlüğü ilkesine dayanır. Hukuk devleti de hukukun üstünlüğü ilkesine dayanan, eylem ve işlemlerinde hukuka bağlı ve hukuka uyan devlettir. Bunun yaşam bulmasının koşulu, başka koşulların yanı sıra, bağımsız ve tarafsız yargıdır. Doğal ki, hukuk devletinde geçerli olacak hukuk, herhangi bir hukuk değil, içeriği bakımından insan hakları hukukudur.
Hukukla bağlı olmayı ve hukuka uygun olmayı denetleyecek güç, yargı gücüdür.
Yargı gücü, siyasi denetim yapamaz. Yapacağı denetim hukukla sınırlı bir denetimdir. Siyasilerin hukuka uygun takdir haklarına yargı kurumu müdahale edemez. Yargı gücü, yasama organınca kullanılacak yetkileri ancak hukukun üstünlüğü ilkesi uyarınca ve hukuka uygunluk bakımından denetleyebilir.
Yargı kurumları siyasi kurumlar olmadığı için de, devlet ideolojisi, resmi ideoloji, kurucu ideoloji ve benzeri ideolojik ve siyasi değerlendirmelerle kararlar veremezler. Bu tür ideolojik ve siyasi tercihlerle kendisini ifade eden yargı kurumlarının bağımsız ve tarafsız yargı olarak nitelendirilmeleri de; insan hakları hukukuna uygun adalet dağıtmaları da mümkün değildir.
Bağımlı ve taraflı yargının adil karar vermesi beklentisi gerçekçi bir beklenti olmasa gerek.
Halkın iradesini yansıtan 411 Milletvekilinin oyuyla değiştirilen Anayasa maddelerinin Anayasa Mahkemesi tarafından esastan incelenerek iptal edilmesi, Anayasa Mahkemesi’nin Anayasa’nın 148. maddesi hükümlerinde yazılı şekil incelemesi boyutunu aştığı, yorumla içerik (esas) denetiminin gerçekleştirildiği tartışmasızdır. Böylece, yasama organının Anayasa değişiklikleriyle ilgili tasarrufunun içeriğinin yargı tarafından belirlenmesi yoluna gidildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumun kuvvetler ayrılığı ilkesine aykırılığı ve yasama organının yasa yapma tekeline, dolayısıyla millet iradesine müdahale olduğu da açıktır. Birey özgürlüklerinin korunması perspektifinden değil, rejimin korunması perspektifinden konuya yaklaşıldığı da anlaşılmaktadır.
Siyasi tercihleri bakımından pek çok çevre, sonuç olarak karardan memnun olabilir.“Hukuk ilkelerine aykırı olabilir ama sonuçları iyidir” diyebilir. Bu düşünce tarzı da kabul edilemez.
Yargının hangi ideolojik ya da siyasi tercih olursa olsun, ideolojik ve siyasi tercih anlamına gelecek girişimlerin aracı olarak görülmesi kabul edilemez. Bu kesin bir ilkedir. Her birimizin ideolojik ve siyasi tercihlerine uygun karar da çıkmış olsa, yargının bu tür tercihlerde bulunmasını insan hakları ve özgürlükleri, demokrasi ve hukukun üstünlüğü ilkeleri bakımından uygun bulamayız. Bu çok fazla faydacı, fırsatçı, taraflı, ilkesiz bir tutum olur.
O nedenle bağımsız ve tarafsız yargının, herkes için insan haklarının korunmasında güvence oluşturduğu görülmelidir. Yargı ne devlet ideolojisi, ne herhangi bir ideolojinin ya da hükümetlerin, hükümetleri oluşturan partilerin, muhalefetin ya da başka bir görüşün, örgütlülüğün yandaşı olabilir.
Yargı bağımsız, tarafsız ve adil olmalıdır. Hukukun üstünlüğü ilkesini yaşama geçirmeli, İnsanların haklarını ve özgürlüklerini korumalıdır. Yargı, kararlarıyla Türkiye’de hukukun ilerlemesine katkıda bulunmalıdır.
Biz İnsan Hakları Derneği olarak her zaman düşünce ve kanaat özgürlüğünü savunduk ve savunmaya devam edeceğiz. Bu bağlamda insanların kendisini kıyafetleri ile ifade etmeleri de temel insan hakkıdır. Bu hakkın yaşam bulmasının taraftarıyız.
En derin saygılarımızla… İHD Bingöl Şubesi Yönetim Kurulu Adına Nihat AKSOY Şube Başkanı