AMAÇ :
17.11.2013 tarihinde çeşitli haber ajanslarında Nusaybin ilçesi yakınlarında 3 kişinin öldürüldüğü haberinin yayınlanması ile konunun araştırılması ve ayrıntılı bilgi edinmek amacıyla İHD Mardin Şube yöneticilerinden oluşan bir heyet ile olay yerine gidilmiştir.
TESPİTLER :
1- 3 Sivil insanın öldürüldüğü yerin, Nusaybin’e 10 km mesafede ipek yolunun Nusaybin –Kızıltepe istikametinde, yolun sağ tarafından yola 20 metre mesafede Eskiyol Köyüne 500 metre mesafede, sınır hattı ve mayınlı alana 200-300 metre mesafede olduğu, en yakın karakola ise 5 km mesafede olduğu tespiti yapılmıştır.
2- Olay yerine yakın yerleşim yerinde oturanlardan alınan bilgiye göre söz konusu yerde sürekli olarak sivil geçişlerin olduğu. Bunun askerler tarafından bilindiği, şu ana kadar herhangi bir olayın yaşanmadığı, dünkü olayın neden gerçekleştiği konusunda bir fikre sahip olmadıklarını ifade etmişlerdir.
3- Olayın, takriben 17.11.2013 tarihinde saat 1.30-2.00 saatleri arasında gerçekleştiği, olay yerine ambulansların sabah saat 7.00 civarında geldiği belirtilmiştir.
4- Valilik makamı tarafından yapılan açıklamada öldürülen kişilerin dur ihtarına uymadıkları gerekçesi ile öldürüldükleri neden olarak gösterilmiştir. Söz konusu kişilerin sivil oldukları ve Rojava bölgesinde Türkiye ye geçiş yapan, mülteci olarak kabul edilecek insanlar oldukları tespiti yapılmıştır. Kimlikleri konusunda bir bilgiye ulaşılmamıştır.
5-Olayın, mayınlı alan dışında yerleşim yerine yakın bir yerde gerçekleştirildiği hususu gözlemlenmiştir.
HATAY SINIRI VE MARDİN SINIR HATTININ KARŞILAŞTIRILMASI
Suriye’deki iç savaş ve Rojava’da yaşanılan savaştan dolayı sınır hattında Nusaybin ve Şenyurt’ta insani geçişler yapıldığı gibi resmi olmayan sınır noktalarından da insani geçişler yapılmaktadır. Bu gerçeklik tüm bölge halkı ve resmi makamlar tarafından bilinmektedir. Son bir aya kadar bu geçişler esnasında mülteciler için herhangi silahlı güce başvurulmaz iken son bir ay içinde yaşanılan bu olay ile beraber 4 sivil insan yaşamını yitirmiştir. Derneğimizin yaptığı bilgi taramasında Suriye ile sınırı bulunan Hatay’da benzer vakaların yaşanmadığı bilgisine ulaşmıştır.
VALİLİK AÇIKLAMASI :
Mardin Valiliği tarafından yapılan resmi açıklama ise şöyle;
‘Yasadışı yollardan sınırı geçmeye çalışan bir gruba, görev değişimi maksadıyla Nusaybin’den il merkezine intikal etmekte olan Polis Özel Harekât timi tarafından, Nusaybin-Kızıltepe yolunun 9. Kilometresinde müdahale edilmiş, olay esnasında Suriye uyruklu 3 şahıs hayatını kaybetmiştir. Olayla ilgili olarak Nusaybin C. Başsavcılığınca adli soruşturma başlatılmıştır. Sözkonusu cenazeler yetkili C. Başsavcılığı’nın talimatı doğrultusunda Malatya Adli Tıp Kurumu’na gönderilmiştir.”Kamuoyuna saygıyla duyurulur. 17.11.2013’
VALİLİK MAKAMINA SORULAR:
1- Hatay bölgesinde benzer sivil geçişler olmasına rağmen sivillerin hedef alındığına dair hiçbir bilgi bulunmamaktadır. Son bir ay içerisinde Rojava ile olan sınır hattında 4 sivil insanın öldürülmesi, Şenyurt’ta bir askeri görevlinin herkesin önünde açıkça silahı ile sivil bir insanı yaralaması, merkezi bir karar mıdır? Merkezi karar değil ise ciddi anlamda tepki alacak ve insanlığa karşı suç olarak kabul edilecek kolluk görevlilerin bu uygulamaları hakkında ne tür işlemler yapılacaktır?
2- 3 kişiyi öldüren özel tim ekibinin sınırı korumak gibi görevi varmıdır?
3- Sınır hattında sürekli insani geçişlerin yaptıkları bilinen bir gerçekliktir. Belirlenen noktalardan geçmeyen Rojava’lı sivil insanlara karşı silah kullanılmasının engellemek için makamınız tarafından emir verilecek midir? Yoksa bu uygulama rutin bir durum haline mi gelecektir? Uygulama Kürtlerin yoğun olarak yaşandığı Rojava bölgesine ait özel bir durum mudur ? Bu uygulama bir konsept midir?
KANAAT :
1- Hayatlarını kaybeden insanların Rojava bölgesinden geldikleri, sivil oldukları, muhtemelen iltica etme veya hayatlarını idame ettirmek için ticaret amaçlı geldikleri açıktır. Hayatlarını kaybeden insanların silahlı olduklarına dair hiçbir resmi veya gayrı resmi bir bilgi yoktur.
2- 3 insanın öldürülmesinin açıkça uluslar arası sözleşme ve iç hukuktaki yasalara göre ‘yargısız infaz’ dır.
3- Valiliğin, herhangi bir ülkede yaşanılsa idi yer yerinde oynayacak bir konuda basit iki cümle ile olayı olağan olarak kabul etmesi kabul edilmez ve gayriinsani bir tutumdur.
4- Yaşam hakları gasp edilen 3 sivil insanın cesetlerinin olay yerinde yaklaşık 5 saat bekletilmesi, olay olduktan sonra hiçbir tıbbi müdahalenin yapılmamış olması ‘yargısız infaz’ vahametini daha da artırmaktadır.
5- Olay olduktan sonra olay yerine Cumhuriyet Başsavcılığının gitmemiş olması, delillerin karartılma ihtimalini yükseltmektedir.
6- Kamu görevlilerin sivil insanlara karşı işledikler suçlarda ‘cezasızlık’ politikasının uygulandığı, konuya ilişkin soruşturmada da benzer bir uygulamanın olacağı endişesi taşınmaktadır.
7- Valilik, konuya ilişkin idari soruşturma başlatıp sorumluların derhal görevden alması gerekmektedir, Kamuoyundan ve öldürülenlerin ailelerinden özür dilemesi gerekmektedir.
8- Kamu Denetçiliği Kurumunun ve Meclis İnsan Hakları Komisyonu, Rojava sınırında gerçekleşen ve giderek yoğunlaşan yargısız infazlara ilişkin araştırma komisyonu kurması gerekmektedir.
9- İHD heyeti olarak 3 sivil insanın gerek uluslar arası sözleşmeler gerek ise ulusal hukuk normları açısından ‘YARGISIZ İNFAZ’ a kurban gittiklerini düşünmektedir. Konuya ilişkin etkin, açık ve objektif bir soruşturmanın yürütülmesi ile faillerin yargı önüne çıkarılmasını talep etmektedir. Aynı zamanda olayın takipçisi olunacaktır.
Erdal KUZU Beşir DÜNDAR Hüseyin CANGİR Kamuran TANHAN
Şube Başkanı Şube Sekreteri Şube Yöneticisi Şube Yöneticisi