Ankara DGM Savcısı Hakan Kızılarslan'ın İHD hakkında soruşturma yürüttüğünü geçen hafta Perşembe günü öğrenmiştik. Ancak Sayın Savcı hazırlık soruşturmasının gizliliği ilkesinden hareketle bir bilgilendirmede bulunmamıştı. Hazırlık Soruşturmasının gizliliği ilkesi, Cumhuriyet Savcılarını da bağlayan bir ilkedir. Bize, yani sanık durumunda olanlara suçlamayı bildirmeyen Sayın Savcı Anadolu Ajansı'na bildirdi. Ajans da abonelerine 30 Nisan'da duyurdu.
Suçlamayı böylece öğrendik.
Olay şudur:
Van Şubemizin Genel Kurulu'nda "Anadilde eğitim temel insan hakkıdır" yazılı bir bez pankart asılır. Altında İHD imzası vardır. Polisler pankartın kaldırılmasını isterler ve yöneticilerimiz bu isteğe uyarlar. Van DGM Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlatır ve Van Şube yöneticileri hakkında dava açar. Genel Merkez yöneticileri hakkında da yetkisizlik kararı vererek dosyayı Ankara DGM Savcılığı'na gönderirler. AA'nın haberine göre, Sayın Kızılarslan bu pankartta yazılanları, "Kürtçe eğitim talebi" olarak algılamaktadır. Ama aynı zamanda bu talebin terör örgütüne yardım ve yataklık yapmak olduğu görüşündedir. Salonda "Kürtçe eğitim" ibareli hiçbir pankart bulunmamaktadır.
İHD, anadilde eğitim hakkını, bir insan hakkı, bir kültürel hak olarak savunmaktadır. Ulusalüstü insan hakları belgelerinde de anadilde eğitim hakkı böyle değerlendirilmektedir. Ayrıca, Avrupa Birliği Katılım Ortaklığı Belgesi'nde de orta vadede, kültürel haklar "Kültürel çeşitliliğin sağlanması ve kökenlerine bakılmaksızın tüm vatandaşların kültürel haklarının güvence altına alınması. Bu hakların kullanılmasını engelleyen her türlü yasal hüküm-eğitim alanındakiler de dahil olmak üzere-kaldırılmalıdır." şeklinde yer almaktadır.
İHD kültürel haklar konusuna yaklaşımını, hem "Kopenhag Siyasi Kriterleri ve Türkiye (Mevzuat Taraması)" kitabında ortaya koymuş, hem de İHD'nin internet sitesinde yer alan çeşitli basın açıklamaları ile değerlendirmelerini kamuoyu ile paylaşmıştır. Hiçbir açıklamamızda, salt Kürtçe ile ilgili bir istem dile getirilmemiştir. Dolayısıyla, anadilde eğitim hakkı eşittir Kürtçe eğitim talebi kurgusu, İHD'ye ait bir kurgu değildir. Bu indirgemeci yaklaşımı, "terör örgütlerine yardım ve yataklık" suçlamasına dönüştürerek sürdürmek ise, aklın almayacağı bir durumdur. İHD, tüm farklı dilleri kullanan yurttaşlarımızın, farklı dil ve kültürel özelliklerini korumaları ve geliştirebilmeleri haklarını savunmaktadır. Buna Kürtçe de dahildir. Ama yalnızca Kürtçe değildir.
İHD Genel Merkezi, savunduğu anadilde eğitim hakkını, bir pankarta, bir afişe yazarak ifade etme kararı almamıştır. Böyle bir karar almasına herhangi bir hukuksal engel de bulunmamaktadır. Ancak, hiçbir şubemize yazılı ya da sözlü talimat verilmemiştir. Buna gerek de yoktur. Anadilde eğitim hakkını savunmada, pankart, afiş, broşür ya da yazılı ve görsel malzeme kullanmada şubelerimiz genel ilkelerimize uygun olmak koşuluyla inisiyatif geliştirme özgürlüğüne sahiptir.
ANADİLDE EĞİTİM TEMEL İNSAN HAKKIDIR!
Hüsnü Öndül
İHD Genel Başkanı