01.01.2018 – 22.10.2018 TARİHLERİ ARASINDA İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KAPSAMINDA HAK İHLALLERİ RAPORU
GİRİŞ:
İnsan hakları kavramı, kişiyi iktidarların hukuka aykırı eylem ve uygulamalarından koruma amacı ile ortaya çıkmış ve özellikle son yıllarda büyük bir yol kat etmiştir. Temel hak ve özgürlüklerin en temel ve olmazsa olmazı ise, düşünce ve ifade özgürlüğüdür. Düşünce özgürlüğü, özgür bir birey olmanın ve özgür bir topluma sahip olmanın en önemli öğelerinden birini teşkil etmektedir. Çünkü düşüncelerini özgürce açıklamaktan yoksun kılınan bireylerden oluşan bir toplumun sosyal, kültürel, politik ve ekonomik alanlarda ilerlemesi mümkün değildir. Özgür bir biçimde düşüncenin oluşumuna, yaşanmasına, açıklanmasına izin verilmeyen bir toplumda, bireylerden değil, ancak tek tip ve devletin istediği gibi programlanmış makinelerden söz edilebilecektir. Böyle bir sistem ise, bir kısır döngü şeklinde, sorgulamayan, yanlışların düzeltilemediği ve bu yüzden de bir grubun keyfiyeti çerçevesinde işleyen bir devlete yol açacaktır.
İfade özgürlüğü; sadece olağan karşılanan, zararsız ya da önemsiz görülen bilgi ve düşüncelerin açıklanması açısından değil, ayrıca devlete ve toplumun belli bir kesimine aykırı gelen, onları rahatsız eden, rahatsızlık ve endişe verici düşüncelerin açıklanması açısından da geçerlidir.
Muhalif basına, gazetecilere, akademisyenlere, gazetecilerle dayanışan aydın ve yazarlara, insan hakları savunucularına, milletvekillerine ve seçilmiş diğer siyasetçilere, toplumsal muhalefet görevi yürüten grupların temsilcilerine ve bireylere; esasen siyasal iktidar gibi düşünmeyen herkese ceza veriliyor. Çünkü Türkiye’de ifade özgürlüğü (düşünceyi açıklama ve basın özgürlüğü) baskı altındadır. Zira şimdi paylaşacağımız sayısal veriler içerisinde bulunduğumuz durumu özetler niteliktedir.
ADANA İLİ
01.01.2018 – 22.10.2018 TARİHLERİ ARASINDA İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KAPSAMINDA AÇILAN SORUŞTURMALARIN İSTATİSTİKİ VERİLERİ
- Türk Milletini , Cumhuriyeti ve Türkiye Büyük Millet Meclisini Alenen Aşağılama TCK-301/1 – 2
| Açılan Toplam Soruşturma Dosya Sayısı | 302 |
| Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair | 18 |
| Yetkisizlik Kararı Verilen | 9 |
- 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa Muhalefet
| Açılan Toplam Soruşturma Dosya Sayısı | 185 |
| Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair | 15 |
| Davası Açılanlar | 156 |
- Cumhurbaşkanına Hakaret TCK 299.Madde
| Açılan Toplam Soruşturma Dosya Sayısı | 560 |
| Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair | 38 |
| Davası Açılanlar | 34 |
| Yetkisizlik Kararı Verilen | 83 |
- Halkı Kin ve Düşmanlığa Alenen Tahrik Etmek TCK 216. Madde
| Açılan Toplam Soruşturma Dosya Sayısı | 119 |
| Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair | 75 |
| Davası Açılanlar | 65 |
| Yetkisizlik Kararı Verilen | 33 |
Yukarıdaki veriler ışında
ADANA’DA TOPLAM İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KAPSAMINDA;
(01.01.2018-22.10.2018)
| 2018 Yılı 11 ayda açılan savcılık soruşturma dosya sayısı | 1166 |
| Açılan dava sayısı | 295 |
| Takipsizlik / kovuşturmaya yer olmadığı kararı sayısı | 146 |
| Yetkisizlik ile başka şehre gönderilen dosya sayısı | 125 |
Yukarıda belirttiğimiz istatistiki veriler derneğimiz hukuk komisyonu tarafından yapılan araştırma ve dosya takibi neticesinde elde ettiğimiz verilerdir. Bu veriler rakamsal olarak tam kesinlik arz etmemekle beraber yaptığımız araştırmalar neticesinde doğruluk payı yüksektir.
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME:
Demokratik bir toplumda ifade özgürlüğü toplumsal varoluşun temelidir. Çünkü ifade özgürlüğü kişinin kanaatini diğerlerine bildirme, düşüncesini dışa vurma, kendisi dışındakilerle iletişime girebilme potansiyelinin gerçekleştirilmesidir. Özgür bir biçimde düşüncenin oluşumuna, yaşanmasına, açıklanmasına izin verilmeyen bir toplumda ise yurttaşlardan değil, ancak tek tip ve iktidarların istediği gibi programlanmış, biat eden bireylerden söz edilebilecektir. Bu da hem demokrasinin hem de toplum olma halinin yok edilmesinden başka bir şey değildir.
Demokratik bir sistemde, eleştirinin özgür olması ve teşvik edilmesi gerekir. Üzerinde ne kadar çok kişinin uzlaştığı konusundan bağımsız olarak, her konuda kişilerin eleştirilerini dile getirebilmeleri gereklidir. Özellikle devlet yönetiminde bulunanların, halkın temsilcisi oldukları ve bu vekalet ilişkisinin kamu görevlilerine yüklediği sorumluluklar düşünüldüğünde, eleştiriye daha açık olmaları gerekir. Ancak bu biçimde halk tarafından düzeltilmesi gerekenler ifade edilebilecek ve gerçek bir demokrasiden söz edilebilecektir. Siyasi sistem, bireylerin eleştirilerini güvenli ve rahat bir biçimde dile getirmelerinin koşullarını oluşturmalıdır. Aksi takdirde demokratik bir biçimde eleştiri yoluyla sıkıntılarını dile getiremeyen kişiler, daha sert yöntemlerle görünür olmak ihtiyacı hissedebileceklerdir. Buna bağlı olarak söylenebilir ki, düşünce özgürlüğü ve eleştiri hakkı daha fazla istikrar ve daha az şiddet ortaya çıkaracaktır
İnsan haklarına saygılı, hukukun üstünlüğü ilkesi üzerinde yükselen bir demokrasi için herkesi bir kez daha duyarlı olmaya ve ortak mücadeleye davet ediyoruz!
İNSAN HAKLARI DERNEĞİ
ADANA ŞUBESİ
HUKUK KOMİSYONU