Hükümete ve Kamuoyuna Açık Çağrı
İçişleri Bakanı Beşir Atalay, 13 Kasım 2009 Cuma günü TBMM Genel Kurulu’nda demokratik açılım projesinin tartışıldığı oturumda yaptığı konuşmada hükümetin insan hakları alanında yakın vadede yapacaklarına ilişkin bir paket program sunmuştur. Bu programa göre;
• Bağımsız bir Ayrımcılıkla Mücadele Komisyonu;
• Bağımsız ve sivil bir Ulusal İnsan Hakları Kurumu
• Birleşmiş Milletler İşkenceye Karşı Sözleşme’nin Seçmeli Protokolü’nün onaylanmasını takiben bağımsız bir Ulusal Önleme Mekanizması ve
• Bağımsız Kolluk Şikâyet Mekanizması
kurulacaktır.
Bu paket bir bütün halinde tarafımızca olumlu karşılanmakla birlikte, yürütülen süreç endişe yaratmaktadır. Konuya ilişkin başta Paris İlkeleri olmak üzere uluslararası ölçütler bağımsızlığın ancak gerekli uzmanlık ve sivil toplumun katılımı ile sağlanabileceğini göstermektedir. Hükümetin bu kurumları bağımsız olarak nitelemesi yeterli olmayacağı gibi görünüşte çeşitli örgütlere görüşünün sorulması da bağımsızlığı sağlamaya yeterli olamayacağı gibi ulusal ve uluslararası kamuoyu açısından da bir inandırıcılık taşımayacaktır.
Anılan kurumların yeni bürokratik birimler haline dönüşmemesinin ana koşulu hak ve özgürlükleri ihlal edilmiş/edilen grupları temsil eden örgütlerin sürecin tamamında kurucu unsur olarak var olmasıdır. Kurucu unsurdan anlaşılması gereken, hali hazırda bu örgütler dışlanarak oluşturulmuş taslaklar çerçevesinde ve yalnızca bu çerçeveyle sınırlı olarak yönlendirilmiş sorular etrafında şeklen görüş beyan etmeye çağırmak değil, bizzat bu örgütlerin yapılacak çalışmanın her aşamasında kurucu ve olmazsa olmaz asli unsur olarak kabul edildiği bir sürecinin işletilmesidir. Kuruluş aşaması bu açıdan belki de en önemli dönemi oluşturmaktadır. Şu düşünce kabul edilemez: “Kuruluşu biz yapalım örgütler sonra katılsın.” Bu zihniyetle oluşturulacak kurumların iddia edildiği gibi bağımsız nitelik taşıması mümkün olamayacağı gibi açılım sürecine bir katkı sunması da söz konusu olamayacaktır.
Bilindiği üzere adı geçen kurulları kurmak için Hükümet bir süreden beri taslaklar geliştirmektedir. Yine bilindiği üzere önde gelen hak örgütleri yaptıkları ortak bir açıklamayla şeffaf bir şekilde yürütülmeyen bu çalışmaların geri çekilerek, gerçek bir katılım sürecinin başlatılmasını talep etmiştir. İçişleri Bakanı’nın açıklamasından anlaşıldığı kadarıyla hükümet tüm açıklık taleplerini hiçe sayarak ve ilgili bütün tarafları dışlayarak, bu paketi çok kısa bir süre içerisinde, oldu bittiye getirip Meclis’e sunmayı planlamaktadır.
Açıklanan görüşler ışığında aşağıda imzaları bulunan sivil toplum örgütleri olarak Hükümeti bizleri insan hakları paketinin oluşturulmasında kurucu heyet olarak tanımaya, şu ana kadar kamu idaresi tarafından oluşturulan tüm taslakları TBMM’ye sunmadan paylaşmaya, tartışmaya açmaya, tüm hazırlık süreçlerinde ilgili hak örgütlerinin katılımını sağlamaya davet ediyoruz. İşbu davetimize Hükümet tarafından sürecin geldiği aşamaya ve sahip olduğu öneme uygun bir biçimde ve ivedilikle karşılık verilmemesi gerek “açılım süreçleri”nin demokratikliği, gerekse kurulacak tüm kurumların meşruiyetine dair kuşku ve kanaatlerimizi güçlendirecektir. Davetimizin karşılıksız bırakıldığı koşullarda gerçekten etkin, bağımsız ve meşru alternatif yapıların oluşturulması için ulusal ve uluslararası düzeyde her türlü girişimde bulunmanın en doğal hakkımız olduğunu kamuoyuna ve Hükümete hatırlatmak isteriz.
DESTEK VEREN KURULUŞLAR
Alevi Enstitüsü
Alevi Kültür Dernekleri (AKD)
Amargi Kadın Kooperatifi
Başkent Kadın Platformu
Çok Dilli Ve Çok Kültürlü Midyatı Güzelleştirme Koruma ve Tarihini Araştırma Derneği
Çocuk Haklarını Tanıtma, Yaygınlaştırma, Uygulama ve Uygulamaları İzleme Derneği
Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği
Dünya Hebsunnes ile Güzel Evrensel Yaşam Derneği
Eğitim-Sen
Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı (HBVAKV)
İnsan Hakları Derneği
İskenderun Mardinliler Derneği
İstanbul Protestan Kilisesi Vakfı
Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği (KA-DER)
KA-DER Ankara Şube
Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler Derneği
Kafkas Dernekleri Federasyonu
Kaos GL
Kürt Demokrasi Kültür ve Dayanışma Derneği
Lambdaistanbul LGBTT Dayanışma Derneği
Mezopotamya Kültür ve Dayanışma Derneği
Midyat Süryani Kültür Derneği
Midyat Engelliler Derneği
Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı
Mülkiyeliler Birliği
Özgürlüğünden Yoksun Gençlerle Dayanışma Derneği (Öz-Ge Der)
Pembe Hayat LGBTT Dayanışma Derneği
Roman Dernekleri Federasyonu
ROMANKARA
Ruh Sağlığında İnsan Hakları Girişimi Derneği
Sami (Mıhellemi) Dinler Diller Ve Medeniyet Arası Diyalog Derneği
Sosyal Demokrasi Vakfı
Tarih Vakfı
Türkiye Barış Meclisi
Türkiye İnsan Hakları Vakfı
Türkiye Sakatlar Derneği
Uçan Süpürge
Uluslararası Tehdit Altında Bulunan Halkları Koruma Örgütü
Yeşilköy Ermeni İlköğretim Okulu Vakfı