Basından edindiğimiz bilgilere göre, İnsan Hakları Derneği Şubelerine yapılan başvurular ve İnsan Hakları Genel Merkezi talebi doğrultusunda, “ Van T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Van F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Van Yüksek Güvenlikli kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bulunan hükümlü/tutukluların salgın hastalık(Covid-19) sürecinde sağlık durumlarının tespiti hakkında ailelerin yardım talep ettiği” bilgisini aldık. Bunun üzerine İnsan Hakları Derneği Van Şubesinden bir heyet oluşturulup söz konusu cezaevinde gerekli görüşmeler ve tespitler yapılarak alına önlem ve tedbirlerin tespiti ve yaşanan hak ihlallerine ilişkin rapor düzenlenmesi kararı alınmıştır.
Heyetimizin Tespit ve Gözlemleri
1./ Öncelikle en acil sorun olarak Van T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Van Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Van F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında mahpusların COVİD-19 salgın hastalığı sürecinde yasal haklarının kullandırılmadığı, yasal haklarının hukuki gerekçelerden yoksun olarak engellendiği, alınan tedbir ve önlemlerin yetersiz olduğu tespit edilmiştir.
2./ Cezaevi yönetiminin genel olarak mahpuslara yönelik baskı, zorlama tarzında(salgın hastalık döneminde koğuş dışına çıkarılan mahpusun üst aramasının yapılması, sosyal mesafe kurulanın ihlal edildiği, cezaevi kampüs alanında çıkarılmamasına rağmen tedavi hakkını kullnamak isteyen mahpusun 15 günlük karantina sürecine maruz bırakılmaı ve şartların çok zor olması, mahpus karantinaya girmemek için tedavi hakkından feragat ettiği vb.) bir yaklaşımlarının bulunduğu tespit edilmiştir.
3./ Mahpusların cezaevi yönetimi tarafından salgın hastalık önlem ve tedbirlerine aykırı yöntemlere maruz kaldığı( dezenfektan, ıslak mendilin maske ve eldivenin satın alma ile ulaşabildikleri ve yüksek fiyatta olması, temizlik malzemelerinin sınırlı ve yetersiz temin edileiilmesi vb) tespit edilmiştir.
4./ Herhangi bir gerekçe gösterilmeden ve yasaklanmayan, mahpusların talep ettiği veya kargo ile gelen gazete, dergiler kitap vs. idare tarafından geç veriliyor. Haber alma özgürlüğü ve kamusal bilgilere erişim hakları engelleniyor.
SONUÇ
*OHAL ile birlikte ve OHAL’in kaldırılmış olmasına rağmen Türkiye Cumhuriyeti’nin de taraf olduğu Uluslararası İnsan Hakları sözleşmeleri, Anayasada ve kanunlarımızda tanımlanan hakların uygulanması cezaevlerinde fiili olarak askıya alınmıştır. Bu durum mahpuslar, mahpus yakınlarını ve biz insan hakları savunucularını kaygılandırmaktadır.
* Van T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Van Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Van F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında Mahpusların anayasal haklarından haber alma özgürlüğü, yaşama hakları, kamusal bilgilere erişim hakları, sohbet-spor- aktivite hakları, sağlık-tedavi hakları engelleniyor.
*Heyetimiz Van T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Van Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Van F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarındaki fiziki koşullar ve söz konusu hak ihlallerinin engellenmesi hakkında etkili başvuruların ve görüşmelerin yapılması gerektiğini tespit etmiştir.
İnsan Hakları Derneği Van Şubesi
Raporun tamamı için: