Hukukun Üstünlüğü İlkesi Yerine , Ayrıcalıklı Statü İlkesi
Askerin sivil yönetim üzerindeki etkisi, ülkemizin en temel sorunlarından birisidir. Sivilleşememenin kaçınılmaz sonuçlarından birisi ise “Hukukun Üstünlüğü” ilkesinin tam olarak uygulanamamasıdır.
Askeri gücün sivil kurumların emrinde olması, bir ülkenin demokratik bir ülke olup olmadığının temel ölçütlerinden birisidir. Askerlerin kendi hiyerarşik yapıları içerisinde kendine özgü kurallarla yönetilmesi genel kabul gören bir ilke olmakla birlikte, askerlerin kendi iç yönetim kural ve uygulamalarının da başta “hukukun üstünlüğü” olmak üzere insan haklarına ve çağdaş demokratik ilkelere uygun olması zorunludur.
Dolayısıyla demokratik bir hukuk devletinde tüm yurttaşlar (hatta yurttaş olmayanlar) için geçerli olan temel ilkeler, asker kişiler ve kurumlar için de geçerlidir. Ki bu ilkelerin başında “hukukun üstünlüğü” ilkesi gelmektedir. Bu ilkenin en temel gereği ise hukukun herkese eşit uygulanmasıdır. Hukukun uygulanmasında ayrıcalık getiren her kural ve uygulama “hukukun üstünlüğü” ilkesini ihlal eder.
Hukukun üstünlüğü, askerliğin zorunlu kıldığı bazı disiplin kurumları hariç, askerlerin de genel yargıya tabi olması ve suç işleyenlerin genel soruşturma ilkeleri ile soruşturulup, genel yargının önüne çıkarılmasıdır. Bilindiği üzere ülkemizde genel yargıdan ayrı olarak bir “askeri yargı” kurumu bulunmaktadır. Bu kurum kendi içerisinde hem ilk derece mahkemeleri ve hem de yüksek yargı organlarını kapsamaktadır. Asker kişilerin gerek idari gerekse cezai yargılamaları bu mahkemelerde yapılıp sonuçlandırılmaktadır. Bu uygulama, askeri güce ayrı bir statü ve devlet içerisinde ayrı bir konum tanıması açısından, anayasal olsa dahi, hukukun üstünlüğü ilkesi ile bağdaşmamaktadır.
Son alarak, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün bir genelge ile, asker kişilerle ilgili olarak “suçüstü halinde dahi” genel kolluk güçlerinin müdahale etmemesi talimatı vermesi ise, bu ayrıcalıklı konumun daha da derinleştirilmesi, asker kişilerin ayrıcalıklarının güçlendirilmesi anlamına gelmektedir.
İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün söz konusu talimatın geri alınması için derhal ilgililere emir vermelidir. Birkaç gün içerisinde bu talimatın geri alınmaması halinde İnsan Hakları Derneği olarak idari yargı yoluna başvuracağımızı kamuoyuna duyururuz.
İNSAN HAKLARI DERNEĞİ